Özdem SATICI TOPRAK

I-GİRİŞ

Tüzel kişiliği haiz olan ticaret şirketleri muhtelif sebeplerle faaliyetlerini sonlandırabilir. Pay sahiplerinin ortak kararı, şirket süresinin sona ermesi, organların eksik olması, işletme konusunun gerçekleşmesi bu sebeplerden bazılarıdır. Şirketin sona ermesine yönelik işlemlerin yapıldığı süreç tasfiye sürecidir. Tasfiye işlemleri tasfiye memurlarınca yerine getirilir. Tasfiye memurları görevlerini kanun ve esas sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmekle mükelleftir.

II-ANONİM ŞİRKETLERDE TASFİYE
II.1.Tasfiye Nedenleri
Anonim şirketlerin genel ve özel tasfiye nedenleri 6102 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir. Buna göre, sürenin sona ermesi, işletme konusunun gerçekleşmesiyle veya gerçekleşmesinin imkânsız hâle gelmesi, esas sözleşmede öngörülmüş herhangi bir sona erme sebebinin gerçekleşmesi, genel kurul kararıyla, iflas halinde, uzun süreden beri şirketin kanunen gerekli olan organlarından birinin mevcut olmaması veya genel kurulun toplanamaması yahut başkaca haklı sebeplerin varlığı hallerinde anonim şirket tasfiye sürecine girer. (TTK Md.529-531)
II.2.Tasfiye Süreci
Tasfiye süreci, tasfiyenin ticaret siciline tescil ile başlayıp ticaret unvanının terkinine kadar devam eden ve şirketin borçlarının ödendiği, alacaklarının tahsil edildiği bir takım işlemleri kapsar. (TTK Md. 532/1, 545/1) Süreçte tasfiyenin amacına yönelik olarak şirket aktifleri ve varlıkları satılır, alacaklar tahsil edilerek tüm borçlar ödendikten sonra kalan bakiye pay sahipleri arasında paylaştırılır. (TTK Md.538-543) Tasfiyenin gereği gibi yapılmamış olması ek tasfiye nedenlerinden olup, şirketin yeniden ihyasını gerektirebilir. (TTK Md.547/1)

III-TASFİYE MEMURLARI
III.1.Atanmaları
Anonim şirketlerde tasfiye memurları pay sahiplerinden veya üçüncü kişilerden olabilir. (TTK Md.536/1) Tasfiye memurları şirket esas sözleşmesi ile atanabileceği gibi genel kurul tarafından da seçilebilir. Böyle bir atama veya seçim yapılmamışsa tasfiye işlemlerini yönetim kurulu yerine getirir. (TTK Md.536/1) Ancak şirketin feshine mahkemenin karar verdiği hâllerde tasfiye memuru mahkemece atanır. (TTK Md.536/3) Şirketin feshine mahkemenin karar verdiği haller ise kuruluş sırasında menfaatlerin ihlali, şirket organlarının yokluğu veya uzun süreden beri toplanamaması ve haklı sebeplerin varlığıdır. (TTK Md.530,531) Gerekçesinde belirtildiği üzere bu sebeplerin söz konusu olduğu hallerde artık pay sahiplerinin anlaşarak tasfiye memuru tayin etmelerini beklenemeyecek, dolayısıyla, şirketin feshine karar veren mahkeme, tasfiye memuru tayin edebilmek için kendisinden bu yönde bir talepte bulunulmasını beklemek zorunda olmadan tasfiye memuru atayabilecektir.(1) Ancak Yargıtay’ın gerekli hallerde görev süreleri sona eren ve genel kurulca yerlerine yenileri seçilmeyen tasfiye memurlarının yerine tasfiye işlemlerini yürütmek üzere talep halinde mahkemece de tasfiye memuru atanabileceği yönünde kararları da mevcuttur.