Kenan AKBULUT

Güneş paneli, güneş enerjisini elektrik enerjisini dönüştüren sisteme verilen isimdir. Güneş panelleri, dünyaya gelen güneş ışıklarını elektriğe çevirirler. Yeryüzüne düşen güneş ışığının enerji miktarı, günümüzde kullandığımız dünya enerji miktarının tam 10 bin katıdır. Bu yüzden insanoğlu enerji ihtiyacını karşılamak için dünyaya gelen güneş ışınlarının sadece 0,01’ini verimli kullanması yeterlidir. Güneş paneli, üzerine gelen güneş ışığını emmeye yarayan solar hücrelerden oluşur. Bir güneş panelinin verimi, kullanıldığı hücrenin güneş ışığını elektriğe dönüştürme oranı ile belirlenir.
Bu çalışmada, enerji tasarrufu amacıyla güneş enerjisinden elektrik üretmeye matuf bir sistemin işletmeye kurulması ve üretilen elektriğin işletmede kullanılması halinde söz konusu sisteme ilişkin harcamaların enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar kapsamında değerlendirilmek suretiyle Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendi kapsamında kurum kazancının tespitinde doğrudan gider yazılıp yazılmayacağı hususu incelenecektir.
2. Güneş Enerji Panelleri ve Buna Yönelik Harcamaların Giderleştirilmesi
Yenilenebilir enerji kaynaklarının ve güneş enerjisi sistemi için çok önemli olan güneş paneli, silikon hücreleri sayesinde üstüne düşen güneş ışınlarının direkt olarak elektrik enerjisine çevirir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının en önemlisi olan Güneş’in verdiği ısı ve ışığı elektrik enerjisine çevirerek tüm ihtiyaç alanlarında ve yaşam yerlerinde kullanılabilir hale getiren güneş paneli, diğer enerji kaynaklarına göre çok daha fazla önem taşımaktadır.
Bir güneş enerjisi paneli; kabaca silikon hücreleri, metal çerçeve, cam muhafaza ünitesi ve panel üzerinden üretilen elektrik akımını aktarmak için kullanılan doğrusal akım ve alternatif akım kablolarından oluşur. Silikon, güneş ışığını emmesine ve kullanılabilir elektriğe dönüştürmesine izin veren iletken özelliklere sahip bir ametaldir. Işık bir silikon hücresine çarptığında silikon hücrelerin üzerindeki elektronların harekete geçirilmesine neden olarak elektrik akımı akışını başlatır.
Güneş enerjisi panelleri güneşten gelen ısı ve ışığı kullanılabilir elektrik enerjisine çevirerek ev ve iş yerlerinde kullanılan tüm cihazların çalışmasını sağlar. Güneş enerjisi panelleri üzerinde yer alan hücreler güneş ışınlarını bünyesinde barındırarak doğru akım oluşturur. Kullanım alanına ve elde edilmek istenilen enerji miktarına göre kullanılan paneller birbirine seri ya da paralel bir şekilde bağlanarak doğru akımın elektrik enerjisine dönüşmesi sağlanır. Güneş panelinin pek çok kullanım alanı vardır. Özellikle elektrik şebekesinin yüksek olmadığı hatta bulunmadığı şehir dışındaki kırsal alanlarda sıkça kullanılır. Güneş panelleri genellikle tarımsal araziler için tercih edilir. Arazinin sulanması için elektriğe ihtiyaç vardır ancak uzak mesafeli yerlerde elektriğin ulaşması zor olabilir. Bu noktada güneş panelleri devreye girer ve gereken enerjinin oluşmasını sağlar. Açık arazi üzerinde düz bir şekilde kurulumu yapılan güneş panellerinin üzerine dik açıyla güneş ışınlarının gelmesi sağlanır böylece güneşten en fazla verim elde edilmiş olur. Hava ve orman gözlem alanlarında da güneş panelleri kullanılır. Yanı sıra deniz fenerlerinde, dağ evlerinde, bina dışı aydınlatmalarda da güneş paneli kullanımı yaygındır. Güneş paneli sadece işletmelerde değil evlerde de kullanılır. Yazlık evlerde sıkça kullanımı söz konusudur. Balkon ve bahçelerde de güneş enerjisinden yararlanılır.
İlgili mevzuata bakacak olursak bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun;
- 269 uncu maddesinde; “İktisadi işletmelere dahil bilumum gayrimenkuller maliyet bedelleri ile değerlenir.
Bu Kanuna göre, aşağıdaki yazılı kıymetler gayrimenkuller gibi değerlenir:
1. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı;
2. Tesisat ve makinalar;
3. Gemiler ve diğer taşıtlar;
4. Gayrimaddi haklar.”,
- 273 üncü maddesinde, “Alet, edavat, mefruşat ve demirbaş eşya maliyet bedeli ile değerlenir. İmal edilen alat, edevat, mefruşat ve demirbaşlarda imal giderleri satınalma bedeli yerine geçer.”,
- 313 üncü maddesinde, “İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.
Değeri 50.000.000.- lirayı (1.1.2024’den itibaren 6.900 TL) aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 50.000.000.- lirayı (1.1.2024’den itibaren 6.900 TL) aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır.”
Hükümleri yer almaktadır.