Yasin KULAKSIZ

19.01.2002 tarih ve 26645 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4737 Sayılı Endüstri Bölgeleri Kanununda “Endüstri Bölgesi”, ülke ekonomisini uluslararası rekabet edebilir bir yapıya kavuşturmak, teknoloji transferini sağlamak, üretim ve istihdamı artırmak, yabancı sermaye girişini hızlandırmak ve özellikle üretim maliyetleri açısından büyük ölçekli yatırımlar için uygun sanayi alanı oluşturmak üzere bu Kanun uyarınca kurulacak üretim bölgeleri olarak tanımlanmıştır. İlgili mevzuat çerçevesinde, endüstri bölgeleri kurulacak alanlar Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenir. Bu bölgeler Cumhurbaşkanı Kararı ile ilan edilir. Endüstri bölgeleri kurulmasının temel amacı emek yoğun üretimden teknoloji yoğun ve katma değeri yüksek üretim modeline geçilebilmesi amacıyla imalat sektörüne yönelik farklı destek ve teşviklerin uygulanacağı yatırım yerlerinin tahsis edilmesidir.
Bu çalışmada, endüstri bölgelerine hizmet veren ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğe uygun olarak tanzim edilen sair ünitelerin (misafirhane, mutfak ve yemekhane binaları vb.) ruhsatlandırma süreci hakkında bilgi verilecektir.

Endüstri Bölgeleri
Endüstri bölgelerinin amacı büyük ölçekli ve teknoloji yoğun yatırımlara uygun yatırım yeri sağlanabilmesidir. Yatırımları teşvik etmek, yurt dışında çalışan Türk işçilerinin tasarruflarını Türkiye’de yatırıma yönlendirmek ve yabancı sermaye girişinin artırılmasını sağlamak üzere sınırları tasdikli arazilerin gerekli altyapı hizmetleri ile donatılarak sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan ve hiçbir şekilde başka amaçlarla kullanılamayacak olan üretim bölgeleri olarak tanımlanır.
Endüstri Bölgeleri, yatırımcılardan gelen endüstri bölgesi kurma talepleri değerlendirilerek, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın (Bakanlık) önerisi üzerine Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulunca belirlenen yerlerde Cumhurbaşkanı Kararı’yla kurulur. Endüstri bölgesi olarak ilân edilen arazi kamulaştırılarak Hazine adına tescil edilir ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından endüstri bölgesi olarak kullanılmak üzere tahsisi yapılır. Endüstri bölgelerinin kurulması için gerekli kamulaştırma bedeli ve alt yapı ile ilgili giderler Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulacak ödenekten karşılanır. Ayrıca, Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde, endüstri bölgesi olarak ilân edilen arazi, bedeli ilgili yatırımcı tarafından karşılanmak suretiyle de kamulaştırılabilir.
Endüstri bölgelerinde yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerin Bakanlığa başvurusu üzerine, ön yer tahsisi yapılır. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) mevzuatına tabi faaliyetlerden ÇED olumlu kararı veya ÇED gerekli değildir kararı verilerek, yatırımı kabul edilen faaliyetler hakkında gerekli izin, onay ve ruhsatlar verilmeden önce başvuruda bulunan kuruluşun yatırımda kullanacağı sabit yatırım tutarının binde beşini geçmemek üzere, Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek tutarın yatırılması zorunludur. ÇED olumlu kararı veya ÇED gerekli değildir kararı verilen faaliyetler hakkında, ilgili kurumlarca başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın on beş gün içinde irtifak hakkı dahil, gerekli tüm izin, onay ve ruhsatlar verilir. Bütün bu işlemler üç ay içerisinde tamamlanır.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde kırk dokuz yıl süreyle kullanma izni verilir. Kullanma izni sözleşmesinin düzenlenmesi suretiyle kullanma izni verilir. İrtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmesi, sözleşme süresinin bitiminde sona erer. Sözleşme hükümlerine aykırı davranılması, taşınmazın sözleşmede öngörülen amaç dışında kullanılması veya adına kullanma izni verilen ya da lehine irtifak hakkı kurulan tarafından talep edilmesi hâlinde sözleşme İdarece feshedilir.
İrtifak hakkı ve kullanma iznine ilişkin tüm işlemler Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yapılır. İrtifak hakkı ve/veya kullanma izni, yönetici şirketin veya yatırımcıların talebi ve Bakanlığın uygun görüşü doğrultusunda yatırımın devam etmesi şartı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen koşullarla yenilenebilir. Bölgenin yönetilmesi ve işletilmesinden kaynaklanan giderler yönetici şirket tarafından karşılanır. Yönetici şirket, kanuna uygun ve anonim şirket olarak kurulan, karma/ihtisas endüstri bölgelerinin yönetimi ve işletilmesinden sorumlu şirketi ifade eder. Yönetici şirket tarafından gerekli harcamaları karşılanarak yatırıma hazır hale getirilen bölgelerde irtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen araziler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının devir ve alt kiralamaya yönelik düzenlemeleri çerçevesinde ve her türlü sorumluluk kendisine ait olmak üzere yönetici şirket tarafından parseller halinde veya işletme binaları da yapılmak suretiyle yatırımcılara devredilebilir veya kiralanabilir. Bir başka deyişle, yönetici şirket lehine irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen alanlar, parseller hâlinde veya işletme binaları da yapılmak suretiyle, yönetici şirket tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının devir ve alt kiralamaya yönelik düzenlemeleri çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getiren yatırımcılara devredilir veya kiralanır.
Yönetici şirketin görev ve sorumlulukları şunlardır: