T.C. YARGITAY

Altıncı Hukuk Dairesi

E: 2023/4436

K: 2024/593

Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı devreden ... Ofisi A.Ş. ile davalı arasında 28.02.2003 tarihli “Otoyollarda Yolculukla İlgili Hizmet Tesislerinin Yapımı, Bakımı, İşletilmesi ve Devri İşine Ait Sözleşme” imzalandığını, ... Ofisi A.Ş.'nin sözleşmeyi tüm hak ve borçlarıyla birlikte ve idarenin de onayıyla 27.09.2017 tarihinde davacıya devrettiğini, davacının ikinci ve üçüncü yatırımları yapmasına rağmen sözleşmenin 14/b maddesi uyarıca ek süre verilmesi gerekirken idare tarafından ek süre verilmediğini ileri sürerek, davacının A Blok, B Blok, Yaya Üst Geçit Köprüleri, çevre düzenlemesi ile A8 blok inşaatlarına ilişkin ilave yatırımı nedeniyle, sözleşme işletme süresinin uzatımı hakkı bulunduğunun ve bu imalatlara dayalı olarak 28.02.2003 tarihli sözleşme süresinin hangi tarihe kadar uzadığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; devreden firmanın hak ve yükümlülüklerini aynen kabul etmesine rağmen işbu dava ile A Blok, B Blok ve yaya üst geçit köprüleri, çevre düzenlemesi ile A8 Blok inşaatlarına ilişkin yapılan ilave yatırıma dayalı süre uzatımı taleplerinin haksız olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, dava dışı ... Ofisi A.Ş. tarafından davalıya verilen 02.07.2012 tarihli taahhütnamenin sözleşmenin devri hükümleri uyarınca davacıyı da bağlayacağı, davacı şirketin gerekli tedbirleri almadan, dava dışı ... Ofisi A.Ş. ile sözleşmenin devri neticesinde doğabilecek tüm riskler analiz edilmeden ve davalı kurum kayıtlarını incelemeden sözleşmeyi devralınması karşısında basiretli bir tacirin göstermesi gereken dikkat ve özeni göstermediğinin anlaşıldığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, hükme dayanak taahhütnamenin devir sözleşmesi içeriğinde ya da ekinde yer almaması nedeniyle davacıyı bağlamayacağını, noter onayı bulunmayan bu belgenin her zaman düzenlenmesinin mümkün olduğunu, TSKB raporu uyarınca sözleşmenin yürürlük süresinin 39 yıl 10 ay 10 gün olması gerektiğini, taahhütname verilmesinin nedeninin otoyolların özelleştirilmesi projesi olduğunu ancak söz konusu projenin iptal edildiğini, basiretli tacir olarak hareket ettikleri halde taahhütnameyi öğrenme imkanı bulamadıklarını, kaldı ki taahhütnamenin talebe konu A8 Blok ve çevre düzenlemesi yatırımını kapsamadığını, belge aslı sürede ibraz edilmediğinden delil niteliği taşımayacağını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sözleşmenin devri halinde devralanın asıl sözleşmenin tarafı konumuna geçeceği ve asıl sözleşmenin tüm hükümlerinin kendisini bağlayıcı hale geleceği, sözleşmede kalan diğer tarafça önceden verilen izne dayanan veya sonradan onaylanan anlaşmanın da sözleşmenin devri hükümlerine tabi olduğu, bu nedenle sözleşme ve taahhütnamenin davacı için de bağlayıcı olacağı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; sözleşmenin edim-karşı edim dengesiyle bağdaşmayan esaslı noktasını tek taraflı değiştirmeyi hedef alan taahhütnamenin ahlaka ve kişilik haklarına aykırı olması nedeniyle batıl olduğu, sözleşme süresinin uyarlanması için açtıkları davanın kabul edildiği, dava özel ve teknik bilgi gerektirdiği halde keşif yapılıp bilirkişi raporu alınmadığı, uzman görüşünün dikkate alınmadığı ile istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; taraflar arasındaki ... Sözleşmesi kapsamında yapılan ek imalatlar nedeniyle, işletme süresinin uzatımı hakkı bulunduğunun tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371 inci maddesinin birinci fıkrasının a ve ç bentleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 2 nci maddesi, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 07.10.2021 tarih, 2018/(6)3-634 E., 2021/1171 K. sayılı ilamı.
3. Değerlendirme